Upadek naszego dziedzictwa kulturowego w kamieniu

Nasze dziedzictwo kulturowe wykonane z kamienia w wielu cz--ciach -wiata w ci-gu ostatniego stulecia uleg-o pogorszeniu. Toczy si- debata na temat przyczyn tego zäamania. Czy jest to g-ównie naturalne, czy te- wywo-ane przez cz-owieka? Niewiele wiadomo równie- o tym, jak szybko pogarsza si- sytuacja. W Szwecji najwi-kszym zainteresowaniem cieszy-y si- rze-by skalne z epoki br-zu. Szybko-- niszczenia w ponad 20 miejscach snycerki zostäa zmierzona za pomoc- wielokrotnego skanowania laserowego w ci-gu 10 lat. W pracy opisano miejsca i procesy mikropogody, a tak-e obliczenia chropowato-ci powierzchni skä. Istnieje du-e zró-nicowanie w zachowaniu si- rze-bienia w ró-nych miejscach. Czasami s- one w doskonäym stanie, podczas gdy w innych miejscach s- wyränie zniszczone. Chociä -rednie tempo obni-ania si- skä nie jest szybsze ni- w przypadku szwedzkich skä prekambryjskich w ogóle, to w wielu przypadkach s- one wystarczaj-co szybkie, aby przes-oni- staro-ytn- sztuk- skaln- i sprawi-, -e to wäne dziedzictwo kulturowe zniknie. Ksi--ka jest cenna dla wszystkich, którzy pracuj- i studiuj- staro-ytne zabytki i budowle z kamienia, niezale-nie od tego, co jest ich g-ównym przedmiotem akademickim.

Jan O. H. Swantesson est professeur associé en géographie physique à l'université de Karlstad, en Suède. Il est un expert de l'altération des roches et des processus qui la provoquent. Il a effectué des recherches sur les taux de détérioration des gravures rupestres de l'âge du bronze, sur les inscriptions runiques et sur l'effondrement des roches le long des côtes européennes.